کد مطلب:102389 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:442
ظهور اسلام امری عظیم و جلیل و مهم بود كه در جهان مانندی نداشت، و بزرگترین حادثه ای بود كه زبانها را از بند گشود، و سخنوری را از نهانگاه بیرون آورد، عقلها را به شگفتی انداخت و جانها را فریفته ی خود ساخت. ظهور اسلام سرآغازی بود برای ایجاد دگرگونی وسیع در امر سخنوری، زیرا رسول خدا (ص) خطابه را وسیله ای ساخت برای تبلیغ دین حنیف، و در تمام دورانی كه در مكه بود، در انجمنها و بازارها آیات قرآن را تبلیغ می كرد، و در این ضمن برای مردم خطبه می خواند، و وجدان خفته شان را بیدار می ساخت. پس از هجرت به مدینه نیز به خطابه های خود ادامه داد، و در زمینه های گوناگون گسترش داد، و در ضمن آنها حدود حكومت و نظام زندگی شایسته برای یك مجتمع مبتنی بر برادری و برابری و همكاری و هماهنگی در راه حق و خیر را برای مردم بیان می كرد. در روزگار خلفای راشدین، علاوه بر خطبه های جمعه و عیدین و موسم حج، به هر مناسبتی نیز خطبه ای ایراد می شد، و از هر موقعیتی برای سخنرانی سود [صفحه 24] می جستند و امت را برای رفتن به جنگ، یا فراخواندن به امری، یا موعظه های دینی تشویق می كردند. سرانجام عثمان با شورشی كه علیه او برانگیخته شد به قتل رسید، و مردم علی بن ابی طالب (ع) را به امارت و زمامداری برگزیدند. فتنه ی جمل و واقعه ی صفین پیش آمد كه در هر دو نبرد سخنوران بسیاری میان دو گروه متخاصم ظهور كردند و یاران را به جنگ دشمن برمی انگیختند. در راس خطبای عراق، شیخ الخطباء و فحل البلغاء علی بن ابی طالب (ع) قرار داشت، و در راس شامیان معاویه بن ابی سفیان. جنگ صفین به نیرنگ حكمیت و ظهور خوارج و نبرد نهروان انجامید، از ظهور اسلام تا اندكی پیش از شهادت امام، فضای جهان اسلام سرشار از سخنرانیهای گوناگون می باشد كه همگی در راه نشر و تبلیغ دین و هدفهای مذهبی و سیاسی ایراد می گردید. كوتاه سخن آنكه سخنوری در این روزگار به اوج تكامل رسید، و زبان و ادبیات عربی در هیچ دوره ای از لحاظ كثرت خطباء و فراوانی خطیبان به پایه ی صدر اول نرسید، زیرا همه ی سخنوران بطور خالص عرب بودند. به گفته ی جاحظ: علی بن ابی طالب كرم الله وجهه، پس از رسول خدا از همگان فصیحتر و دانشمندتر و زاهدتر بود، و در مورد حق سختگیر، و پس از پیغمبر، امام خطبای عرب بطور مطلق به شمار می رود.[1]. جرجی زیدان می گوید: مشهورترین خطیب صدر اسلام امام علی بن ابی طالب است. برای دموستن، خطیب مشهور یونان شصت و چند خطبه ذكر كرده اند كه نصف آن را هم به اشتباه به وی نسبت داده اند، و این خطبه های امام علی است كه چند صد خطبه شماره كرده اند.[2]. شیخ محمد عبده گوید: در میان دانشمندان و سخنشناسان زبان و ادبیات عربی كسی نیست كه نگوید: كلام امام علی بن ابی طالب، پس از كلام خدای متعال و پیغمبرش (ص) شریفترین و برترین سخن و سرشارترین كلام از لحاظ مواد، و [صفحه 25] دارای بهترین شیوه است و بیشترین معانی و محتوای باجلال و شكوه را در بر دارد.[3]. علی (ع) خود در این باره گوید: زمام سخن در دست ما است، ریشه های درخت تناور سخنوری در زمین ذهن ما جای گرفته شاخه هایش بر سر ما سایه افكنده است.[4]. برای اطلاع بیشتر از این موضوع می توانید به منابع زیر مراجعه بفرمائید: البیان و التبیین، جاحظ تاریخ ادبیات زبان عربی، جرجی زیدان تاریخ ادبیات عربی، شوقی ضیف الوسیط فی الادب العربی و تاریخه، الشیخ احمد الاسكندری و الشیخ مصطفی العنانی. [صفحه 27]
هر انقلاب عظیمی در میان امتها پدید آید، خواه دینی باشد و خواه سیاسی، خواستار زبانهایی گویا از سوی انقلابیون می باشد تا بتواند اصول و مبادی انقلاب را تایید كند و گسترش دهد، و منطق دشمنان را محكوم سازد، و این امر تنها با سخنرانی برای جمعیتها و نیروهای یاریگر در مراسم و جشنها و شوراها میسر می گردد.
صفحه 24، 25، 27.